เครื่องมือที่สำคัญมาก ๆ ในการทำ Graphic recording--ที่เราจะต้องแปลเนื้อหาจากการฟังเป็นภาพนั้น--คือการใช้ Visual metaphor

Visual metaphor คือ ภาพที่ใช้เป็นตัวแทนของความคิด ความหมาย และสิ่งที่ต้องการสื่อสาร visual metaphor ที่ดีนอกจากจะสื่อความหมายได้แล้ว ก็จะต้องช่วยกระตุ้นความรู้สึก ความคิดของผู้พบเห็น เพิ่มความเข้าใจและเสริมความจำได้ด้วย

ตัวอย่างเช่น หากพูดถึงคำว่า เติบโตในหน้าที่การงาน เราอาจจะใช้ภาพต้นไม้ที่กำลังงอกงาม คนกำลังเดินขึ้นบันได ต้นไม้และบันไดในที่นี้ไม่ใช่แค่เป็นวัตถุสิ่งของ แต่เมื่อใช้ร่วมกับ content ทางด้าน career path แล้ว ก็ทำให้สิ่งของเหล่านี้เป็นตัวแทนของเนื้อหานั้นได้

Visual metaphor ก็เป็นสิ่งที่เราจะใช้กันบ่อยมาก ๆ นอกจากการทำ graphic recording หรือ visual note แล้วทั้งในเวิรคช็อป ในการนำเสนอ รวมถึงในการทำจิตบำบัด CBT การใช้ภาพที่มีหน้าที่ (function) ที่นอกเหนือไปจากการใช้แบบตรงไปตรงมา ได้ช่วยเพิ่มความลึกซึ้งในการสื่อความหมายนั้น ๆ ด้วย

‍

‍

ตัวอย่างหนึ่งคือ ในเวิรกช็อป Visual Thinking ครั้งหนึ่งของผู้เขียน ได้ให้ผู้เข้าร่วมลองคิดและวาด visual metaphor ของคำว่า--โชคดี--โดยให้คิดกันคนละหลายๆ ภาพ
‍
คนส่วนใหญ่ได้วาดเป็นรูป คนถูกลอตเตอรี่ ใบไม้สี่แฉก แมวกวัก ส้ม แต่มีคนหนึ่งวาดรูปคนกำลังคลานอยู่กลางทะเลทรายและมีเครื่องบินบินผ่านมาพอดี ทำให้หลาย ๆ คนในห้องร้อง หูววว!!! เพราะประทับใจมาก เพราะมันสื่อถึงความโชคดีได้อย่างตรงจุด เข้าใจได้ตรงกันไม่ต้องอธิบายมาก และยังเป็นบริบทที่แตกต่างจากคนอื่น ๆ

เหมือนกับในการสร้างประโยค ในการเขียน นักเขียนที่เก่ง ๆ จะมีศัพท์มีคลังคำมาก ๆ ในการใช้ภาพเล่าเรื่องก็เช่นกัน หากเราต้องการสร้าง visual metaphor จนได้มาเป็นคลังภาพของตัวเองนั้น ทำได้ไม่ยากเลย

ผู้เขียนก็อยากจะสนับสนุนให้ทุกท่านฝึกด้วยตัวเองบ่อย ๆ จากการสังเกตสิ่งรอบตัว ไม่ว่าจะเป็นวัตถุสิ่งของหรือ ธรรมชาติ แล้วลองหาความหมายและเชื่อมโยงความหมายอื่น ๆ ให้กับคำเหล่านั้น และ sketch เป็นภาพแบบเร็ว ๆ ไปพร้อมกัน และอย่าลืมนำไปทดสอบกับคนอื่นว่า เขาเข้าใจความหมายของ visual metaphor นี้ว่าอย่างไร ซึ่งบางครั้งก็อาจจะไม่ตรงกับที่เราเข้าใจแต่แรกก็ได้ แต่นั่นก็จะทำให้เราได้ศัพท์ภาพใหม่ ๆ ขึ้น เมื่อพัฒนาจนกลายเป็นภาษาภาพประจำของทีมเรา หรือในสายงานเรา ก็จะเพิ่มประสิทธิภาพในการสื่อสารได้มากขึ้นด้วย

ยุคของ AI เป็นเรื่องง่ายที่จะสร้างรูปภาพหลากหลายขึ้นมาได้ในเวลาอันรวดเร็ว แต่การฝึกคิด visual metaphor ด้วยตัวเอง จะเพิ่มความสามารถในการสร้างสรรค์ของคนนั้น

ในบล็อคหน้า ผู้เขียนจะเล่าเรื่องการคิด visual metaphor ที่ใช้ในการทำ graphic recording ในหัวข้อที่ซับซ้อนมาก ๆ จากการทำงานจริงกับ client ในหลาย ๆ ประเทศ ซึ่งมีบริบทและวัฒนธรรมที่แตกต่างจากไทยค่ะ

====

บทความนี้และรูปภาพทั้งหมดเป็นลิขสิทธิ์ของผู้เขียนและบริษัท อาร์ทิพาเนีย จำกัด